Rosnące ceny materiałów i energii, zmieniające się regulacje środowiskowe oraz rosnące oczekiwania inwestorów sprawiają, że każdy procent oszczędności w kosztach inwestycji ma znaczenie. Deweloperzy i firmy budowlane coraz częściej szukają narzędzi, które pozwolą im zrealizować energooszczędne inwestycje – przy zachowaniu opłacalności. Jednym z mechanizmów wspierających tego typu działania są świadectwa efektywności energetycznej, czyli tzw. białe certyfikaty. Sprawdź, jak działają i jak je skutecznie wykorzystać w projektach biurowych i mieszkaniowych.
Czym są białe certyfikaty i jak działają?
System białych certyfikatów funkcjonuje w Polsce od 2013 roku jako element polityki państwa na rzecz poprawy efektywności energetycznej. Jego założenie jest proste: przedsiębiorstwa, które realizują inwestycje skutkujące oszczędnością energii, mogą uzyskać świadectwo potwierdzające tę oszczędność. Ma ono wartość rynkową i może zostać sprzedane lub rozliczone w systemie obowiązków efektywnościowych.
W praktyce oznacza to, że każdy podmiot, który planuje przedsięwzięcie prowadzące do zmniejszenia zużycia energii – w tym deweloper – może złożyć wniosek o przyznanie certyfikatu, a po jego uzyskaniu wykorzystać go jako źródło dodatkowego przychodu lub formę obniżenia kosztów projektu.
Certyfikaty przyznawane są przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE), a ich wartość wyrażana jest w toe (tonach oleju ekwiwalentnego) oszczędzonej energii. W 2024 roku cena 1 toe na Towarowej Giełdzie Energii oscyluje wokół 2 300–2 500 zł, co sprawia, że projekty o większej skali mogą liczyć na znaczący zwrot części nakładów inwestycyjnych.
Kto może ubiegać się o świadectwa efektywności energetycznej?
Prawo do uzyskania białych certyfikatów przysługuje każdemu podmiotowi gospodarczemu – w tym spółkom deweloperskim, firmom budowlanym i inwestorom instytucjonalnym – który planuje inwestycję skutkującą poprawą efektywności energetycznej. Kluczowe jest, aby przedsięwzięcie nie zostało rozpoczęte przed złożeniem wniosku do URE, a efekt oszczędności był możliwy do oszacowania i potwierdzenia zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Najczęściej zgłaszane projekty to m.in.:
- budowa budynków niskoenergetycznych,
- modernizacja systemów grzewczych i wentylacyjnych,
- zastosowanie odzysku ciepła,
- instalacje OZE (np. pompy ciepła, fotowoltaika),
- zastosowanie systemów zarządzania energią.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Energii z 2017 roku, oszczędność musi być wyliczona na podstawie metodyki określonej w załączniku do przepisów. Właściwe przygotowanie dokumentacji – w tym audytu efektywności energetycznej – jest kluczowe dla pozytywnego rozpatrzenia wniosku.
Dlaczego deweloperzy powinni zainteresować się mechanizmem świadectw efektywności energetycznej?
W przypadku projektów takich jak osiedla mieszkaniowe czy kompleksy biurowe, koszty inwestycyjne związane z poprawą efektywności energetycznej bywają istotne. Jednak to właśnie te działania – wdrożone na etapie projektu lub budowy – generują potencjalnie największe oszczędności i mogą być objęte systemem białych certyfikatów.
Z punktu widzenia dewelopera korzyści są wielowymiarowe:
- zwrot części kosztów inwestycyjnych – dzięki sprzedaży certyfikatów na giełdzie lub rozliczeniu ich w grupie kapitałowej,
- lepsza pozycja konkurencyjna – rosnące znaczenie energooszczędnych budynków wśród nabywców i najemców,
- większa atrakcyjność dla funduszy inwestycyjnych i ESG – budynki z niskim zapotrzebowaniem na energię łatwiej przechodzą audyty środowiskowe,
- dostosowanie do przyszłych regulacji UE – zgodność z nadchodzącymi obowiązkami zeroemisyjności dla nowych budynków.
Dodatkowym atutem jest fakt, że system białych certyfikatów działa w oparciu o transparentne zasady, a jego obsługa – choć wymagająca, jest w pełni możliwa do przeprowadzenia z pomocą doświadczonych doradców.
Jak wygląda proces uzyskiwania świadectwa efektywności energetycznej krok po kroku?
System białych certyfikatów wymaga spełnienia kilku jasno określonych warunków formalnych i technicznych. Aby w pełni wykorzystać jego potencjał, deweloperzy i inwestorzy powinni odpowiednio wcześnie zaplanować działania – najlepiej jeszcze przed rozpoczęciem prac projektowych. Poniżej przedstawiamy kluczowe etapy procesu.
Analiza projektu inwestycyjnego
Na tym etapie określa się, czy planowana inwestycja rzeczywiście może wygenerować oszczędności energetyczne zgodne z wymogami systemu. Istotne jest zaplanowanie konkretnych rozwiązań – od parametrów termicznych przegrody po efektywność energetyczną urządzeń technicznych. Im wcześniej zostanie uwzględniona perspektywa certyfikatu, tym łatwiej będzie zoptymalizować cały projekt.
Wykonanie audytu efektywności energetycznej
To dokument, który stanowi podstawę do wniosku o przyznanie świadectwa. Audyt musi zawierać szczegółowe wyliczenia oszczędności energii, opis zastosowanych rozwiązań oraz informacje o metodologii obliczeń. Kluczowe jest spełnienie wymogów formalnych – dlatego jego opracowanie warto powierzyć wyspecjalizowanemu podmiotowi.
Złożenie wniosku do URE
Wniosek składany jest do Urzędu Regulacji Energetyki przed rozpoczęciem inwestycji. Musi być kompletny, spójny z audytem i zawierać wszystkie wymagane załączniki. Proces ten może trwać kilka miesięcy, dlatego warto zabezpieczyć odpowiedni czas na przygotowanie.
Uzyskanie decyzji i świadectwa
Po pozytywnej weryfikacji dokumentacji inwestor otrzymuje świadectwo efektywności energetycznej, którego wartość zależy od ilości energii, jaką uda się zaoszczędzić w wyniku zastosowanych rozwiązań. Dokument trafia do rejestru prowadzonego przez Towarową Giełdę Energii.
Wystąpienie z certyfikatem na rynek
Ostatnim krokiem jest sprzedaż świadectwa na rynku (np. przez TGE) lub jego rozliczenie – jeśli inwestor sam podlega obowiązkowi efektywnościowemu. Uzyskane w ten sposób środki mogą realnie wpłynąć na rachunek ekonomiczny inwestycji.
Przykłady zastosowania w praktyce
Na polskim rynku przybywa inwestycji, które już w fazie projektowej są optymalizowane pod kątem efektywności energetycznej – nie tylko z myślą o kosztach eksploatacji, ale również o możliwości uzyskania dodatkowych środków w ramach systemu świadectw. Poniższe przykłady mają charakter modelowy i zostały opracowane na podstawie typowych rozwiązań stosowanych w tego typu projektach.
Przykładem może być nowoczesny biurowiec w Warszawie, w którym zastosowano systemy rekuperacji, niskoemisyjne szkło fasadowe i energooszczędne windy. Oszczędność energii została oszacowana na ponad 200 toe, co przełożyło się na kilkaset tysięcy złotych wartości świadectwa.
Z kolei deweloper osiedla mieszkaniowego na Śląsku uzyskał certyfikat dzięki instalacji fotowoltaiki na dachach, pompom ciepła i bardzo dobrej izolacyjności termicznej budynków. W tym przypadku zysk z tytułu sprzedaży certyfikatu pozwolił pokryć koszt jednej z instalacji OZE.
Tego typu symulacje pokazują, jak duży potencjał finansowy może tkwić w dobrze zaplanowanej efektywności energetycznej.
Podsumowując, wdrażanie rozwiązań efektywnych energetycznie to dziś nie tylko odpowiedź na potrzeby środowiskowe, ale konkretna szansa na poprawę opłacalności inwestycji. System białych certyfikatów pozwala odzyskać część nakładów poniesionych na energooszczędne technologie i w naturalny sposób wpisuje się w wymagania współczesnego rynku. Dla deweloperów, inwestorów i firm budowlanych, które chcą działać świadomie i długoterminowo, to narzędzie nie tylko użyteczne, ale wręcz niezbędne. A odpowiednio przygotowany projekt – uwzględniający wymagania formalne i energetyczne – może zyskać nie tylko uznanie klientów, ale i wymierne wsparcie finansowe.
Treść promocyjna
